Cartes porcelaines - Porcelain-cards
   
   

Loodwit


Loodwit is een loodverbinding die als wit pigment wordt gebruikt. Door de hoge giftigheid wordt het nog nauwelijks gebruikt.

Op ambachtelijke wijze wordt loodwit verkregen door banden lood van een 10 à 15 cm breed en ca 2 mm dik en een goede meter lang, op te rollen. De lagen mogen elkaar nochtans niet raken. Tussen elke laag moet een ruimte van ongeveer twee millimeter behouden worden. De opgerolde banden lood, vergelijkbaar met een veer, worden in aarden potten waarvan de bodem gevuld is met salpeterzuur gehangen. Het lood mag echter niet in aanraking komen met het zuur. De aarden potten worden op hun beurt in paardenmest geplaatst zodat de warmte van de mest de salpeterdampen doet neerslaan op het lood. De reactie van de dampen op het lood geeft loodwit dat van de banden wordt geschraapt, fijngestampt en/of vermalen en vermengd wordt met lijnolie om direct als olieverf bruikbaar te zijn, of in dit geval met kaolien.

Het alzo verkregen loodwit is steviger van structuur en behoudt gemakkelijker de toets van borstel of paletmes.

Loodwit was tot het midden van de 19de eeuw, toen het aangevuld werd door zinkwit, het belangrijkste witte pigment, zowel in de schilderkunst, als bij de make-up. Ondanks zijn giftigheid werd het in de Oudheid ook gebruikt als conserveringsmiddel en zoetstof in levensmiddelen. Het schildertechnisch belang werd nog vergroot doordat loodwit bij olieverf door reactie met het bindmiddel
lijnolie loodzepen vormt, die weliswaar bros zijn maar ook zeer hard zodat de levensduur van de schilderijen zeer wordt verlengd.
Moderne olieverfschilderijen zonder loodwit zullen de eeuwen niet doorstaan.

Loodwit is zeer giftig en veroorzaakt 'saturnisme': een loodvergiftiging met symptomen als misselijkheid, gebrek aan eetlust, krampen in de onderbuik en verlammingsverschijnselen in de onderarmen. In extreme gevallen kunnen de hersenen ernstige schade oplopen. Saturnisme kan ook veroorzaakt worden door loden waterbuizen dat het drinkwater aantast.

Het karton krijgt dan een zeer gelijkmatige witte glans dat aan porselein doet denken. De kaarten met een gekleurde achtergrond zijn soms minder glad.
De glans van de kaarten: voor sommigen was het de kaolien die de glans gaf, voor anderen was het te wijten aan het loodwit: er is geen overeenstemming.

 

 

 

Disclaimer

Copyright Porseleinkaarten.be